[اَ ری ی] (ع ص نسبی) منسوب به اخبار. کسی که حکایات و قصص و نوادر را روایت کند. (انساب سمعانی). محدث. اثری. || در مقابل اصولی و مجتهد. در اصطلاح فقهای شیعه کسی است که فقط بظاهر احادیث تمسک کند و به ادلهء عقلیه نکند. || در زمان و زبان ابن الندیم یعنی عالم بتاریخ و تراجم. مورخ. ج، اخباریون، اخباریین.

[اَ ری ی] (اِخ) ابوبکر احمدبن حجربن الحسن بن مؤمل الاخباری. وی از قاسم بن محمد الانباری حدیث شنید و از او ابوالفتح بن مسرور البلخی روایت کند. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابوبکر یموت بن المزرع بن یموت البصری الاخباری. ابوسعیدبن یونس در تاریخ الغرباء ذکر او آورده و گوید: او بصری است و چندبار بمصر شد و بار آخر بسال 303 ه . ق. بود و در سنهء 304 از آنجا بیرون شد و هم بدانسال درگذشت. او ملیح الاخبار و نیکوآداب بود. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابوالحسن علی بن احمدبن اسد التمیمی الاخباری. وی از اهل شهرزور است و به نیشابور نزول کرد و از ادبا و حفاظ شعر متقدمین و متأخرین و از علماء ایام ناس و انساب عرب بود و در آغاز به نیشابور اقامت داشت و مولد او شهرزور است و در عراق از قاضی ابوعبدالله حسین بن اسماعیل شیبانی و ابوعبدالله محمد بن مخلد الدوری و اقران ایشان حدیث شنیده است. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابوالحسن محمد بن احمدبن طالب الاخباری. وی ساکن شام بود و در طرابلس از ابوالقاسم عبدالله بن محمد البغوی و ابوبکر عبدالله بن ابی داود حرمی بن ابی العلاء و ابوبکر محمد بن الحسن بن درید و ابراهیم بن محمد بن عرفه و ابوعلی الحسین بن القاسم الکوکبی و محمد بن القاسم بن الانباری حدیث شنیده و عبدالله بن القاسم الاطرابلسی از او روایت کند. وی پس از سال 370 ه . ق. درگذشته است. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابوالحسین احمدبن محمد بن العباس بن عبدالله بن حفص بن عمر بن بیان الاخباری. وی از اهل بغداد است و از عبدالملک بن احمدبن الزیات و ابوبکر محمد بن الحسین بن درید الازدی و ابوبکر محمد بن القسم بن الانباری و نصربن احمد الخبزرزی و محمد بن یحیی الصولی حدیث شنیده و قاضی ابوالقسم علی بن المحسن التنوخی از او روایت کند. وی در سال 375 ه . ق. حدیث میگفته و وفات او پس از این تاریخ است. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابوعبدالرحمان الهیثم بن عدی بن عبدالرحمان الطامی الکوفی الاخباری. ابوسعیدبن یونس ذکر او در تاریخ الغرباء آورده و گوید: او بمصر شد و آنجا از حیوه بن شریح و یونس بن برید الابلی و جز آن دو حدیث شنود و از آنجا بیرون شد و بسال 260 ه . ق. درگذشت. (انساب سمعانی).

[اَ ری ی] (اِخ) ابومحمد عبدالله بن ابی سعید و او عبدالله بن عمروبن عبدالرحمان بن بشربن هلال الانصاری الوراق البلی [ کذا ] الاخباری بلخی الاصل و بغدادی المسکن است. او ثقهء اخباری و صاحب ادب و ملح و طرف بود و از حسین بن محمد المروزی و معاویه بن عمرو و عفان بن مسلم و سلیمان بن حرب و شریح بن نعمان و هوذه بن خلیفه و علی بن الجعد و غیر ایشان سماع دارد و عبدالله بن محمد بن ابی الدنیا و عبدالله بن محمد البغوی و محمد بن خلف بن المرزبان و عبیداللهبن عبدالرحمان السکری و حسین بن القاسم الکوکبی و قاضی ابوعبدالله المحاملی و جماعت دیگر از او روایت دارند. ولادت او بسال 197 ه . ق. و وفات وی در سامرا به جمادی الاَخرهء سال 274 ه . ق. بود. (انساب سمعانی).