[اَ وَ] (ص) در اوستا ائورونت(1)بمعنی تند و تیز و چالاک و توانا و دلیر و پهلوان است و در آبان یشت بند 131 و غیره آمده و در تفسیر پهلوی این کلمه را «اروند» ترجمه کرده اند. (یشت ها تألیف پورداود ج 1 ص 224 و ج 2 ص 327). نیرومند. (فرهنگ اسدی نخجوانی). || (اِ) تجربه. (جهانگیری) (برهان) (اوبهی) (فرهنگ اسدی مدرسهء سپهسالار) (سروری) (رشیدی). آزمایش. (صحاح الفرس) (سروری) (برهان). اروند و ارمان بهم گویند، ارمان رنج باشد و اروند تجربه. (فرهنگ اسدی). در لغت نامه ها بتقلید اسدی این بیت را برای این معنی شاهد آورده اند :
[اَ وَ] (اِخ) (رود...) دجله. (فرهنگ اسدی) (سروری) (اوبهی). دَگله. دجلهء بغداد. (برهان) (جهانگیری). اراوند. (تحفه السعاده) (برهان جامع) :
[اَ وَ] (اِخ) کوهی است. (مهذب الاسماء). کوهی است بدر همدان. (فرهنگ اسدی). کوه الوند(1). (سروری) (غیاث اللغات). نام کوهی است بسیار سبز و خرم و شهر همدان در پایهء آن کوهست و مردم همدان در احادیث و نظم و نثر خود از آن بسیار یاد کنند و وی را از بزرگترین مفاخر شهر خود شمارند و در غربت بدان اظهار شوق کنند و اروند را بر دیگر بلاد تفضیل دهند. عین القضاه عبدالله بن محمد المیانجی در مکتوبی که باهل همدان نوشت، آنگاه که محبوس بود، از آن چنین یاد کند:
[اَ وَ] (اِخ) دریای محیط. (برهان). || (اِ) اقیانوس. || کرهء آب. (برهان).
[اَ وَ] (اِخ) (چشمهء...) چشمهء اروند بسیستان، نی بسیار درو میروید چندانکه در آبست بسنگ شده و آنچه در بیرون آبست نی مانده بود. (نزهه القلوب حمدالله مستوفی مقالهء سوم چ لیدن ص 279) (برهان). || چشمه ای در کوه اروند (الوند). رجوع به اروند (کوه) شود.
[اَ وَ] (اِخ) نام پدر لهراسب شاه که نسب وی بکیقباد میرسد. (سروری) (برهان) :
(~.) (اِ.) ۱- افسون و نیرنگ. ۲- رود دجله.
(اَ وَ) (اِ.) ۱- شأن و شوکت. ۲- حسرت، آرزو.
(اسم) [پهلوی: arvand] ‹اورند› [قدیمی] [arvand] ۱. تجربه؛ امتحان؛ آزمایش. ۲. رنج. ۳. حسرت. ۴. آرزو. ۵. سِحر؛ جادو؛ فریب: ♦ همه مر تو را بند و تنبل فروخت / به اروند چشم خرد را بدوخت (فردوسی: ۲/۳۳۷). ۶. فر و شکوه؛ شوکت. ۷. تندی. ۸. (صفت) تندوتیز؛ چالاک. ۹. (صفت) نیرومند.
حیله، دوال، فریب، مکر، نیرنگ جادو، چشمبندی، سحر
[پسر] تند ، تیز ، چالاک ، دلیر ، فر ، شکوه ، شأن و شوکت ، نام رودِ دجله ؛ (در اعلام) نام پدر سهراب شاه که نسب وی به کی قباد میرسد
اَروَندرود رودی پهناور در مرز ایران و عراق است که از پیوستن رودهای دجله، فرات و سپس کارون پدید آمده است.