• صفحه اصلی
  • گنجینه اشعار
  • دایره المعارف دانشگاهی
  • زبان ها و گویش ها

سنایی


ابوالمجد مجدود بن آدم متخلص به سنایی شاعر و عارف بزرگ و نامدار نیمهٔ دوم سده پنجم و نیمهٔ اول سدهٔ ششم هجری است. وی در سال ۴۶۳ یا ۴۷۳ هجری قمری در غزنین دیده به جهان گشود. چنانچه ازشعر سنایی برمی‌آید او به تمام دانشهای زمان خود آگاهی و آشنایی و در برخی تبحر و استاری داشته است. وی در سال ۵۲۵ یا ۵۳۵ هجری قمری در سن ۶۲ سالگی درگذشت. از آثار وی غیر از دیوان قصیده و غزل و ترکیب و ترجیع و قطعه و رباعی، مثنویهای وی معروف و بدین قرارند: مثنویهای حدیقةالحقیقه، طریق التحقیق، کارنامهٔ بلخ، سیر العباد الی المعاد، عشق‌نامه و عقل‌نامه. سه مکتوب و یک رسالهٔ نثر نیز به وی نسبت داده‌اند.

  1. گنجینه
  2. ->
  3. سنایی
  4. ->
  5. حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
  6. ->
  7. الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله
ذکر نفس الکلی نذیر ناصح و اهماله غرور فاضح
مشاهده اشعار
صفت کلماتی که با نفس کلّی رود و جوابها که او گوید
مشاهده اشعار
جوابها که با نفس کلّی گوید
مشاهده اشعار
اندر صفت مرید
مشاهده اشعار
اندر عذر انبساط گوید
مشاهده اشعار
در چشم نگاه داشتن گوید قالَ النّبی علیه‌السّلام: النّظر سهم منِ سهامِ الشیطان
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
اندر صفت خوب روی بدخوی گوید
مشاهده اشعار
اندر شرح خوب و زشت گوید
مشاهده اشعار
اندر صفت شاهدان گوید
مشاهده اشعار
در مذمت شهوت راندن
مشاهده اشعار
اندر صفت خوب رویان و شاهدان گوید
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
اندر مذمّت دنیا و وصف ترک او
مشاهده اشعار
اندر طلب دنیا
مشاهده اشعار
اندر مذمّت کسانی که به جامه و لقمه مغرور باشند
مشاهده اشعار
در طلب دنیا و غرور او گوید
مشاهده اشعار
اندر مذمّت مال دوست
مشاهده اشعار
اندر مذمّت شراب گوید
مشاهده اشعار
حکایة و مثل
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
التمثّل فی اکل الرّبا، اَکل الرّبا کمَن یأکل ناراللظی
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
اندر نقص دنیا گوید
مشاهده اشعار
اندر ترک دنیا و ریاضت نفس گوید
مشاهده اشعار
اندر بیان نسب آدمی من عرف نفسه فقد عرف ربه
مشاهده اشعار
در حرص و شهوت و خشم گوید
مشاهده اشعار
در معنی آنکه عاقلان بی‌غم نباشند
مشاهده اشعار
در متابعت نفس و هواناکردن گوید
مشاهده اشعار
در رنج و زیان جان از تن
مشاهده اشعار
در معنی آن گوید که آنچه خاکی است به خاک باز شود
مشاهده اشعار
اندر صفت نفس بهیمی و انواع شهوات
مشاهده اشعار
اندر حشر و نشر الناس کما یعیشون یموتون و کما یموتون یحشرون
مشاهده اشعار
فی التّمثّل
مشاهده اشعار
ذکر اظهار حال آن سرای فی یوم‌القیامة فلا انساب بینهم یومئذ ولایتسائلون
مشاهده اشعار
فی ذکر انساب البشر من ارکان البشر
مشاهده اشعار
در انسانی و حیوانی گوید
مشاهده اشعار
حکایت در این معنی
مشاهده اشعار
اندر آنکه آدمی پس از اشیاء و جهات پیدا آمد
مشاهده اشعار
اندر بیان ظلومی و جهولی انسان کما قال‌اللّٰه تعالی: وحملها الانسان انّه کان ظلوما جهولا
مشاهده اشعار
فی مذمّة الدنیا واهانته و ترکه، من ترح فرح
مشاهده اشعار
حکایت و مثل فی لذّة الدنیا مع شدّة العقبی
مشاهده اشعار
اندر مذمّت بددلی و بددل
مشاهده اشعار
حکایت در شجاعت و غیرت
مشاهده اشعار
حکایت در این معنی
مشاهده اشعار
اندر نکوهش شکم خواری و بسیار خوردن
مشاهده اشعار
التمثّل فی ترک الدّنیا و قصّة روح‌اللّٰه و تجریده
مشاهده اشعار
حکایت روح‌اللّٰه علیه‌السّلام و ترک دنیا و مکالمهٔ او با ابلیس
مشاهده اشعار
فی ذمِ حبّ الدّنیا و منع شرب الخمر
مشاهده اشعار
اندر مذمّت افعال زشت که از خویهای بهیمی است ذکر المثالب للتوقّی لا للقبول والتلقی
مشاهده اشعار
در ذمّ مقابح و افعال نکوهیده و منع آن
مشاهده اشعار
التمثّل فی شأن اصحاب الغفلة و نظر السّوء
مشاهده اشعار
اندر صفت ربیع و تشبیهات گوید ذکر الربیع یحیی القلوب المیتة و یشرح الصدور الضیقة
مشاهده اشعار
در تسویت پارسی و تازی
مشاهده اشعار
در بیان آنکه ادب به فارسی و عربی نیست
مشاهده اشعار
اندر خوردن شراب و خواصّ آن گوید
مشاهده اشعار
اندر صفت نقص دنیا
مشاهده اشعار
التمثل فی اصحاب المغرورین
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
حکایت
مشاهده اشعار
معرفی آی واژه

آی واژه، یک موتور جستجوگر رایگان معنی واژه و اشعار و ادب پارسی است که امکان جستجو واژه بین ده ها فرهنگ لغت و جستجو میان آثار بیش از 80 شاعر ایرانی و پارسی زبان را فراهم کرده است.

فرهنگ ها و واژه نامه ها

دهخدا

معین

عمید

فرهنگ نام ها

فرهنگ دارویی

فرهنگ تعبیر خواب

دسترسی سریع

صفحه اصلی

گنجینه اشعار

دایره المعارف دانشگاهی

زبان ها و گویش ها

درباره ما

تماس با ما

  • فرهنگ ها و واژه نامه ها

    دهخدا

    معین

    عمید

    فرهنگ نام ها

    فرهنگ دارویی

    فرهنگ تعبیر خواب

  • دسترسی سریع

    صفحه اصلی

    گنجینه اشعار

    دایره المعارف دانشگاهی

    زبان ها و گویش ها

    درباره ما

    تماس با ما

تمام حقوق مادی و معنوی متعلق به آی واژه است.