[مُ] (فرانسوی، اِ)(1) مادهء سمی مخدر که از شیرهء خشخاش و شقایق گیرند. (یادداشت مرحوم دهخدا). یکی از آلکالوئیدهایی است که در گیاه خشخاش موجود است و از شیرهء خشخاش (که به تریاک موسوم است) استخراج شود. نسبت وزن مرفین به وزن تریاک 10/1 است.
(مُ) [ فر. ] (اِ.) مسکنی قوی برای تسکین درد که استعمال آن اعتیاد می‌آورد.
(اسم) [فرانسوی: morphine] (پزشکی) [morfin] = مورفین
جوهر تریاک مایه‌هروئین
مورفین (به انگلیسی: morphine) یا مورف (Morf) مولکولی آلکالوئیدی از خانوادهٔ اپیوئیدها است که به‌طور طبیعی، در شیرهٔ گیاه خشخاش (تریاک) یافت شده و با تأثیر مستقیم بر دستگاه عصبی مرکزی، موجب اثراتی همچون کاهش درد و اضطراب و افزایش سرخوشی میشود. تأثیرات مورفین بر دستگاه عصبی انسان، آن را در ردهٔ پرکاربرترین داروهای ضد درد قرار داده‌است؛ اما همین اثرات، احتمال سوءمصرف مرفین را نیز افزایش می‌دهند. در عرصهٔ پزشکی، مورفین برای مدیریت دردهای مزمن و دردهای حاد کاربرد داشته و معمولاً برای تسکین دردهای ناشی از سکتهٔ قلبی، سنگ کلیه و زایمان تجویز میشود. مرفین را می‌توان از طریق دهان، تزریق عضلانی، تزریق زیرجلدی، تزریق وریدی، اپیدورال یا شیاف مصرف کرد. اوج اثرات مرفین با تزریق وریدی، پس از حدود ۲۰ دقیقه و با مصرف از راه دهان، پس از حدود ۶۰ دقیقه نمایان می‌شوند و ۳ تا ۷ ساعت ادامه می‌یابند. لازم است ذکر شود که فرمولاسیون‌هایی از مرفین با مدت‌زمان اثرگذاری طولانی‌تر نیز یافت می‌شوند.
موارد مصرف: مرفين براي تسكين درد و به عنوان داروي كمكي در درمان سرفه و خیز حاد ريوي مصرف میشود.
هشدار: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
عوارض: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
تداخل دارویی: مصرف همزمان با داروهاي مضعف CNS موجب تشدید تضعيف CNS می شود. مصرف همزمان با داروهاي شبهآتروپيني موجب تشديد احتباس ادرار و يبوست شده و ممكن است انسداد فلجي روده ايجاد نمايد. در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز ممکن است واکنشهای خطرناک بروز کند. مرفین ممکن است متابولیسم زیدووودین را مهار کند.
نکات: ممكن است قطع تدريجي مصرف دارو لازم باشد.
موارد مصرف: مرفين براي تسكين درد و به عنوان داروي كمكي در درمان سرفه و خیز حاد ريوي مصرف میشود.
هشدار: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
عوارض: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
تداخل دارویی: مصرف همزمان با داروهاي مضعف CNS موجب تشدید تضعيف CNS می شود. مصرف همزمان با داروهاي شبهآتروپيني موجب تشديد احتباس ادرار و يبوست شده و ممكن است انسداد فلجي روده ايجاد نمايد. در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز ممکن است واکنشهای خطرناک بروز کند. مرفین ممکن است متابولیسم زیدووودین را مهار کند.
نکات: ممكن است قطع تدريجي مصرف دارو لازم باشد.
موارد مصرف: مرفين براي تسكين درد و به عنوان داروي كمكي در درمان سرفه و خیز حاد ريوي مصرف میشود.
هشدار: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
عوارض: 1- در صورت وجود آسم، كم بودن ذخيره تنفسي و التهاب روده با احتياط فراوان مصرف شود. 2- مصرف مكرر اين دارو، باعث ايجاد وابستگي و تحمل به اثرات دارو میگردد.
تداخل دارویی: مصرف همزمان با داروهاي مضعف CNS موجب تشدید تضعيف CNS می شود. مصرف همزمان با داروهاي شبهآتروپيني موجب تشديد احتباس ادرار و يبوست شده و ممكن است انسداد فلجي روده ايجاد نمايد. در صورت مصرف همزمان این دارو با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز ممکن است واکنشهای خطرناک بروز کند. مرفین ممکن است متابولیسم زیدووودین را مهار کند.
نکات: ممكن است قطع تدريجي مصرف دارو لازم باشد.