فرهنگ دارویی

سدیم بیکربنات

موارد مصرف: بي‎كربنات سديم براي كاهش خطرات اسيدوز متابوليك در بيماري شديد كليوي، بي‎كفايتي عروق ناشي از شوك یا دهيدراتاسيون شديد، ايست قلبي و اسيدوز لاكتيك اوليه شديد، به عنوان داروي كمكي در اسهال‎‌هاي شديد، در درمان مسموميت با باربيتورات‌ها يا ساليسيلات‌ها و به عنوان قليایي‎كننده ادرار براي افزايش حلاليت سولفوناميد‌ها و پيشگيري از تشكيل كريستال و آسيب احتمالي كليوي مصرف می‌شود.

هشدار: 1- در صورت وجود بي‎ادراري يا كم‎ ادراري، حالات مرضي احتباس سديم همراه با خيز (مانند سيروز كبدي، نارسايي احتقاني قلب،‌ عيب كار كليه و توكسمي آبستني) و زيادي فشار خون با احتياط فراوان مصرف شود. 2- از آنجا كه اسيدوز متابوليك با تخليه سديم همراه است، ‌بهتر است ابتدا با انفوزيون وريدي كلرورسديم ايزوتونيك، كاهش سديم خون را جبران نمود. 3- در اسيدوز كليوي يا اسيدوز متابوليك شديد محلول بي‎كربنات سديم همراه با كلرور سديم انفوزيون می‌شود. 4- تزريق سريع دارو، ممكن است موجب بروز آلكالوز شديد و احتمالاً تحريك‎پذيري زياد يا تتاني شود.

عوارض: 1- در صورت وجود بي‎ادراري يا كم‎ ادراري، حالات مرضي احتباس سديم همراه با خيز (مانند سيروز كبدي، نارسايي احتقاني قلب،‌ عيب كار كليه و توكسمي آبستني) و زيادي فشار خون با احتياط فراوان مصرف شود. 2- از آنجا كه اسيدوز متابوليك با تخليه سديم همراه است، ‌بهتر است ابتدا با انفوزيون وريدي كلرورسديم ايزوتونيك، كاهش سديم خون را جبران نمود. 3- در اسيدوز كليوي يا اسيدوز متابوليك شديد محلول بي‎كربنات سديم همراه با كلرور سديم انفوزيون می‌شود. 4- تزريق سريع دارو، ممكن است موجب بروز آلكالوز شديد و احتمالاً تحريك‎پذيري زياد يا تتاني شود.

تداخل دارویی: مصرف همزمان بي‎كربنات سديم با متنامين تبديل اين دارو به فرمالدئيد را كاهش می دهد

نکات: محلول بي‎كربنات سديم را مي‌توان از راه وريدي يا پس از رقيق كردن تاحد ايزوتونيك (5/1درصد) از راه زيرجلدي، تزريق نمود. غلظت مناسب براي تزريق وريدي بر حسب نياز و وضعيت باليني بيمار، از 5/1% تا 5/7% می‌باشد.